Je hebt een nieuwe fiets gekocht. Maar een van de belangrijkste dingen van een nieuwe fiets is het rijklaar maken van de fiets. Door dit op een goede en vakkundige manier te doen voorkom je ongelukken en verleng je de levensduur van een fiets. Maar wat houdt het rijklaar maken van een fiets nou precies in? Daarover proberen wij jou meer over uit te leggen. Wanneer de fabrikant de fiets afstuurt zit deze voor een groot gedeelte snel in elkaar “gestampt”. Tijdens het rijklaar maken van de fiets demonteer je deze onderdelen gedeeltelijk en zorg je voor een juiste montage. Als klein voorbeeld zitten de spaken snel in het wiel gedraaid. Het effect hiervan is dat de wielen nooit helemaal recht zijn of beschikken over de juiste stijfheid. Bij het rijklaar maken controleren wij de spaakspanning en veranderen deze waar nodig is.
Montage van losse onderdelen
Van zelfsprekend zit het stuur nog niet op de fiets gemonteerd. Door de stuurpen te voorzien van montagevet en deze op het juiste momentum vast te zetten voorkom je dat de stuurpen los kan komen of kan gaan kraken. Ook zorgt het montagevet ervoor dat je de stuurpen na enkele jaren nog los kan krijgen. Dit is wel zo handig bij het hoger of lager zetten van het stuur.
Aan de stuurpen zit natuurlijk het stuur. Ook dit stuur dient goed gemonteerd te worden. Je wilt natuurlijk niet dat je plotseling het stuur los in je handen hebt zitten. Ook is het belangrijk dat je het stuur op het juiste momentum vastzet. Onze tip is dan ook om hier een momentsleutel voor te gebruiken. Zet je een aluminium of carbon stuur te strak? Dan kan je het materiaal zomaar eens kapot knijpen.
Een ander belangrijk punt is de montage van het zadel en de zadelpen. Tegenwoordig zien wij steeds vaker dat de zadelpenklem geïntegreerd zit in het frame. Dit systeem bestaat in de meeste gevallen uit een verschillende blokjes in het frame. Deze blokken zijn erg kraakgevoelig. Door deze op een juiste manier te monteren voorkom je dat de zadelpen kan inzakken tijdens het fietsen. Ook voorkom je een krakend geluid tijdens het fietsen. Een krakend geluid kan komen door vele verschillende oorzaken. Zo kan het zadel niet vast genoeg gezet zijn op de zadelpen. Ook kan de zadelpen niet vast genoeg gezet zijn in het frame. Alleen pas hiermee wel op dat je de zadelpen niet te vast zet en het frame of de zadelpen kapot maakt. Gebruik dus altijd een momentsleutel. Zit de zadelpen nog ver in het frame? Dan kan het zijn dat er tijdens het fietsen een minimalistische wrijving zit tussen het frame en de zadelpen. Deze wrijving kan zorgen voor een kraak tijdens het fietsen. In deze gevallen kan je de zadelpen het beste inkorten. Heb je een frame en zadelpen die gemaakt zijn van carbon? Dan gebruik je het beste een carbonpasta. Zo voorkom je dat de zadelpen gaat zakken en/of kraken.
Wanneer de pedalen van een fiets gemonteerd moeten worden is het ook belangrijk om deze te voorzien van een laagje vaseline. Op deze manier zorg je ervoor dat de pedalen ook nog eens losgemaakt kunnen worden als deze versleten of kapot zijn. Deze voorbereiding zorgt er dus voor dat je in de toekomst ellende voorkomt. Ook is het belangrijk om op te letten welk pedaal link en welk pedaal rechts gemonteerd moer worden. Dit heeft namelijk alles te maken met het schroefraad van de crank. Draai je de verkeerde pedaal in de verkeerde crank? Of draai je het pedaal scheef in de crank? Dan is de kans groot dat je het schroefdraad van de crank kapot draait.
Let er ook goed op dat je de pedalen goed vastzet. Dit doe je het beste met een speciale pedaalsleutel. Dit gereedschap is voorzien van een zeer lang handvat, waardoor je een extra hefboom hebt. De pedalen zet je zo strak mogelijk zodat deze niet los kunnen komen tijdens het fietsen. Je wilt niet de balans verliezen en vallen doordat je spontaan het pedaal verliest.
De gevaren van speling op de lagers
Ook zitten er vele verschillende lagers in een fiets. Wanneer deze lagers soepel lopen zal dit ervoor zorgen dat je lekker kan blijven fietsen. Echter kan er ook veel fout gaan met de lagers. Het is namelijk een heel precisie werk om de juiste lagers te vinden. Wanneer je een nieuwe fiets hebt zal de leverancier het frame en de lagers op elkaar hebben afgestemd. Door de lagers te voorzien van genoeg montage vet, recht te monteren en goed vast te zetten voorkom je onnodige slijtage. Zet de lagers echter ook weer niet te vast want dan kunnen de lagers niet soepel genoeg bewegen. Ook zal al het vet uit de lagers geknepen worden. En wanneer de lagers droog op elkaar lopen kan dit zorgen voor slijtage.
Ook kan het gevaarlijk zijn als de lagers te los gemonteerd zijn. Het beste en duidelijkste voorbeeld hiervan kunnen wij geven bij de balhoofdlagers. Wanneer hier speling op ontstaat trillen de lagers kapot. Ook zorgt de beweging die in de voorvork zit voor een hefboom op het frame. Tijdens het remmen ontstaat er een kracht op de voorvork en door deze hefboom kan er een scheur in het frame ontstaan. Een ander gevaar is dat er water tussen de lagers komt te zitten en deze ervoor zorgen dat de lagers gaan oxideren en/of roesten.
Wanneer we het voorbeeld van losse lagers doortrekken op de trapaslagers dan kan het zomaar zijn dat het schroefdraad, waarin de lagers worden bevestigd, wordt beschadigd. In dit geval is het frame ook afgeschreven. Nu zijn dit wel meteen de meest extreme gevallen. Maar voorkomen is beter dan genezen.
Afstellen, bijvullen en ontluchten van de remmen
Wanneer een fiets aankomt hebben de remmen vaak de grootste problemen. Dit kan door verschillende oorzaken hebben. Zo kan het wiel scheef in de fiets staan. Dit zijn zaken die wij toch wel oplossen omdat de wielen sowieso opnieuw gemonteerd worden. Heb je een rem die werkt met een kabel? Dan komt het nog al eens voor dat de kabel te strak gemonteerd zit of dat de bevestiging van de kabel aan de rem handvast gemonteerd zit. Dit kan er voor zorgen dat de rem tijdens het remmen opeens losschiet en je niet meer kunt remmen. Het is daarom altijd belangrijk om de verschillende bevestigingspunten van de rem te controleren op het juiste moment.
Echter zijn de meeste fietsen tegenwoordig voorzien van hydraulische schijfremmen. Dit is een systeem dat werkt op met mineraal oliën, een ijzeren schijf, remblokken en cilinders. Het afstellen van een schijfrem komt veel nauwkeuriger dan het afstellen van een rem met remblokjes. De cilinders kunnen niet goed in en uit het systeem gaan. Bij het rijklaar maken van een fiets heeft dit veel al te maken met de oliedruk. Tijdens het vervoer kan er zomaar olie verloren zijn uit het systeem. Wanneer er olie uit het systeem is en lucht voor in de plek gekomen is zal de rem niet werken. Het is dan ook belangrijk om de remblokken en cylinders goed te centreren en het systeem te voorzien van de juiste oliedruk. Op deze manier zorg je er voor dat je altijd beschikt over een uitstekende rem en dat de schijf niet of nauwelijks aanloopt tegen de remblokjes. Bij schijfremmen hoor je hoor je de schijven vaak een klein beetje tegen de vezels van het remblokje aanlopen. Wanneer je fietst en de remblokken ingeremd zijn zal dit vanzelf verdwijnen. Ook zal je merken dat je tijdens het fietsen hier geen last van ondervind.
Voordelen van de juiste spaakspanning
In de inleiding hadden wij het al over een juiste spaakspanning. In de fabriek zet een machine snel de spaken in de velg. Echter zie je altijd dat er een klein slag in het wiel zit. Daarom is het belangrijk om de spaakspanning te controleren en waar nodig aan te passen. Op deze manier haal je klein slagen uit het wiel en zorg je voor een stijver wiel. Ook kunnen losse spaken zorgen voor een kraak tijdens het fietsen. Dit zal je voornamelijk merken wanneer je veel kracht zet tijdens het fietsen. Iets dat je natuurlijk zal willen voorkomen. Staat er te veel spanning op de spaken? Dan is het risico op een spaakbreuk vele malen groter. Wanneer de spaak breek zal de hele spanning verkeerd verdeeld zijn op het wiel. In het ergste geval kan een spaakbreuk ervoor zorgen dat de velg gaat scheuren of dat het frame beschadigd.
Het juist afstellen van de versnellingen
Ook kan een niet goed afgestelde derailleur zorgen voor een gebroken spaak. Wanneer de derailleur namelijk niet goed staat afgesteld kan deze zomaar eens in het wiel komen tijdens het schakelen. Wanneer dit het geval is kan je het beste geen gebruik maken van de lichtste versnelling. Als je de derailleur in het wiel schakelt zal de derailleur samen met enkele spaken afbreken. Ook bestaat er een kans dat de derailleur tegen de achtervork aanslaat. Heb je een fiets van carbon? Dan kan dit er weer voor zorgen dat het frame kapot gaat. Naast het afstellen van de achterderailleur is het ook wel zo fijn als je makkelijk kunt schakelen tussen de verschillende kettingbladen zonder dat de fietsketting van de kettingbladen afvalt.
Heb je een fiets met een schakelnaaf? Dan zal je geen last kunnen hebben van een slecht afgestelde derailleur. Echter werkt een schakelnaaf vaak met pallen die in elkaar moeten vallen om te kunnen schakelen. Staat er te veel spanning op de schakelnaaf? Dan staan deze pallen verkeerd afgesteld en zal het schakelen niet vlekkeloos gaan.
Bagagedrager, spatborden en de standaard van een fiets
Tijdens het rijklaar maken van een fiets zien wij vaak dat de spatborden scheefgedrukt of verbogen zijn. Dit komt dan door de verdrukking tijdens het vervoer. In deze gevallen zorgen wij ervoor dat de spatborden weer netjes recht op de fiets gemonteerd zitten en deze niet aanlopen tegen de fietsband. Dit zal er namelijk voor zorgen dat je zwaar zult fietsen. Een ander veel voorkomend iets is dat de bagagedrager van de fiets te snel en slordig is gemonteerd. Door deze goed vast te zetten voorkom je dat de bagagedrager los komt te zitten tijdens het fietsen. Bij vele fietsen komen de spatborden en bagagedragers dicht bij elkaar of zitten deze zelfs aan elkaar vast gemonteerd Dit zorgt er dus voor dat een slechte montage van één van de twee een slecht effect kan hebben op het andere onderdeel.
Bij het monteren van de standaard is het ook weer aan te raden om het schroefdraad te voorzien van vaseline. De kans dat de komende 10 jaar de standaard eens vervangen zal moeten worden is aanzienlijk groot. Het is dan ook zeker fijn als je de standaard gemakkelijk zou kunnen demonteren. Om te voorkomen dat de standaard uit zichzelf loskomt is het weer aan te bevelen om gebruik te maken van verschillende montage ringen. In sommige gevallen kan je zelfs het beste gebruik maken van kartelringen. Op deze manier voorkom je dat de standaard los kan trillen door de hobbels in het wegdek.
Waarom een servicebeurt voor de fiets belangrijk is
Waarschijnlijk heb je er vast wel eens van gehoord dat het verstandig is om de fiets periodiek een servicebeurt te geven. Dit doe je om de levensduur van de fiets te verlengen. Een simpel voorbeeld hiervan is dat je kosten kunt besparen door tijdig sommige onderdelen te vervangen. Door de fietsketting op tijd te vervangen bespaar je in vele gevallen een nieuwe cassette of voorbladen. En door nieuwe rubberen remblokken voorkom je dat de velgen kapot geremd worden door de ijzeren onderdelen waarin het remrubber gemonteerd zit.
De eerste servicebeurt van een fiets is het belangrijkst
Je zal het misschien niet verwachten maar de meest belangrijke servicebeurt van een fiets kan je het beste doen tussen de 3 en 6 maanden. In het begin zijn alle materialen nog nieuw en stug. Maar door het gebruik zullen deze onderdelen op elkaar inslijten. Dit kan je vergelijken met schoenen die inlopen en kleding die krimpt tijdens het wassen. Zo heeft een balhoofd vaak enige speling. Door deze uit de fiets te halen zal zullen de lagers langer meegaan. Ook hebben de kabels vaak last van enige rek. Dit heeft als gevolg dat de versnellingen opnieuw afgesteld moeten worden. Het zelfde geld voor de spaakspanning en alle andere moeren en bouten op de fiets. Door regelmatig een servicebeurt te laten uitvoeren voorkom je onnodige slijtage en dat de fiets een rammelfiets wordt.